Tự dạy con Tiếng Anh tại nhà. Như thế nào?

DẠY CON HỌC TIẾNG ANH TỪ ĐẦU

I/ Thực trạng dạy và học ở Việt Nam

Một số giáo viên chưa đạt trình độ nên dẫn tới việc các con học sai từ đầu, gây mất gốc.
Các con học không theo hệ thống. Ở trường có thể các bé không tiếp thu hết được kiến thức, đi học ở trung tâm thì thay đổi liên tục dẫn đến các con học đi học lại một số kiến thức còn một số kiến thức lại chưa được học.
Các bé cần được dạy bởi giáo viên có ngữ pháp và phát âm tốt ngay từ đầu, hoặc được tiếp xúc với tài liệu chuẩn, nhất là tài liệu nghe phải chuẩn để không bị hỏng phát âm – rất khó sửa nếu đã sai.

II/ Học Tiếng Anh cần theo từng bước có có hệ thống, tùy thuộc vào lứa tuổi và trình độ của trẻ.

Dạy cái gì và như thế nào cho trẻ khi bắt đầu học Tiếng Anh?

Dạy cái gì:

Dạy từ đơn rồi mới dạy câu: Như xây một ngôi nhà, cần xây từ móng, đặt từng viên gạch lên thành tường rồi lắp mái,… Bé cần học abc, số đếm, rồi sau đó là những từ đơn căn bản như màu sắc, con vật, đồ dùng xung quanh,…
Dạy câu: Khi bé đã có lượng từ cơ bản rồi, bắt đầu giới thiệu bé các mẫu câu đơn giản. Có thể dùng các giáo trình kết hợp truyện.
Phát âm đúng: Ở giai đoạn này, chú trọng dạy bé phát âm đúng. Bố mẹ cần tìm hiểu phát âm thế nào là đúng.
Phát âm đúng: các âm tiếng anh, phiên âm, phonics, trọng âm từ (như dấu TV), trọng âm câu, ngữ điệu, âm gió, nối âm, biến âm,…

Dạy như thế nào: Điều này tùy thuộc rất nhiều vào lứa tuổi của trẻ.

Trẻ nhỏ đến 2,3 tuổi chưa nói sõi Tiếng Việt:

+ Dạy bé những từ cơ qua hành động (trên video), hình ảnh (trên truyện hoặc internet). Ở giai đoạn này bố mẹ dạy bé như dạy Tiếng Việt, chủ yếu là nghe lâu dần bé quen sẽ tự bắt chước. Nếu bố mẹ ko biết Tiếng Anh thì có thể học cùng con qua các video, phần mềm. Lưu ý: bố mẹ cần học cùng con để biết con cần gì, phát triển cùng. Nếu không học cùng thì khi con biết một chút rồi, bố mẹ không thể tiếp tục dạy con.

+ Có thể dạy cả hai tiếng cùng một lúc không? Hoàn toàn có thể. Minh chứng là những bạn mẹ Việt bố Tây. Hoặc cô Thu. Thời gian đầu có thể hơi rối nhưng sau sẽ ổn hết. Tất nhiên khi trẻ học 2 thứ tiếng thì cần giành nhiều thời gian cho cả 2 ngôn ngữ mới thành công.

Trẻ đã nói sõi Tiếng Việt (khoảng 3 tuổi trở lên):

+ Thời gian vàng để bé học: Ở khoảng thời gian này bé rất hiếu kỳ và học rất nhanh vào do bé chưa có khái niệm sợ sai, phản xạ rất tự nhiên. Thời gian này cần giúp bé phát triển đam mê với Tiếng Anh để sau này bé không sợ hay ghét Tiếng Anh.

+ Độ tập trung kém: chỉ khoảng 5-10 phút là nhiều. Vậy nên khi dạy bé cần lồng ghép các hoạt động với nhau, xem lẫn một hoạt động cần tập trung, 1 hoạt động nghe thụ động, 1 hoạt động ngồi yên, 1 hoạt động di chuyển chạy nhảy để giải quyết vấn đề thiếu tập trung.

+ Có thể dạy truyện có nhiều từ mới: Khoảng thời gian này bé đã biết nói Tiếng Việt. Vậy nên thay vì dạy từ đơn cho trẻ, bố mẹ có thể bắt đầu cho bé đọc truyện với nhiều từ mới mà bé chưa biết. Nhưng cách dạy phải theo từng bước và học một truyện nhiều buổi mới hiệu quả và không làm bé sợ. 1: Đọc hiểu Tiếng Việt; 2: Chọn học một vài từ mới phù hợp với trình độ của bé (theo audio từ điển). 3: Đọc truyện theo băng (bé không cần hiểu hoặc đọc đúng hết các từ, chỉ cần đọc theo audio để luyện phát âm và bố mẹ kiểm tra phát âm, nghĩa các từ mới đã học chuẩn là được); 4: tìm từ mới còn sót lại và tiếp tục chọn học một số từ mới phù hợp với bé; 5. Đọc lại truyện; Tiếp tục tìm từ mới và học đến khi hết truyện.

+ Ngoài truyện thì bố mẹ có thể áp dụng cách học tương tự với các bài hát, video.

+ Tài liệu phải chuẩn: ở thời gian này bố mẹ lựa chọn tài liệu chuẩn là bé đã có gốc phát âm và ngữ pháp tốt tự nhiên (tuy bé không hiểu tại sao lại nói she likes you thay vì she like you). Ở giai đoạn này chưa cần học ngữ pháp.

III/ Những điều cần lưu ý để con không mất gốc:

Không phải cứ thầy cô giáo da trắng đã là người nói chuẩn. Rất nhiều người Ba Lan, Ukraina, Ấn độ, Phillipin,.. nói rất kém hoặc mang ngữ điệu quá nặng rất khó hiểu. Nếu bé học từ những người này thì cũng giống như học thầy cô Việt phát âm chưa chuẩn.
Có cần phải phát âm giống hệt người Anh, người Mỹ không:

Không. Chủ yếu là mình cần phải nghe được các giọng từ các nơi. Phát âm nghe rõ và dễ hiểu là đủ. Tất nhiên giọng Anh, Mỹ là dễ nghe nhất so với Úc, Ai Len, Singapore,..

Cần vạch rõ lộ trình cho con, nắm bắt được con học đến đâu và cần học gì. Tránh mất thời gian học đi học lại tại trung tâm rồi hổng một số kiến thức.
Tốt nhất là theo một thầy cô mà mình biết là nói chuẩn, ngữ pháp tốt. Thầy cô đó sẽ dạy con đúng theo trình độ của con, có hệ thống không lặp lại. Nếu bố mẹ không tự kiểm tra được thì tốt nhất nhờ một người bản địa hoặc một thầy cô có uy tín đánh giá hộ. Con mình học theo thầy cô cả một thời gian dài, nếu thầy cô không chuẩn rất phí thời gian.
Ở giai đoạn mới học thì thầy cô phát âm chuẩn, ngữ pháp ổn là được, chưa cần thầy cô cao siêu.
Đến khi con đã biết rất nhiều từ và ngữ pháp, phát âm ổn nên tìm một người bản địa dạy con hoặc một thầy cô Việt Nam trình độ cực kỳ cao.